Wat is eigenlijk hardheid?

Hardheid lijkt een simpel begrip. Het geeft namelijk aan hoe hard iets is. Maar hoe bepaal je eigenlijk de hardheid van EVA en waar moet je rekening mee houden?

In de praktijk worden vaak de termen ‘hard’ en ‘zacht’ gebruikt voor het aanduiden van de hardheid van EVA. Meestal door te voelen aan een materiaal wordt bepaald of het materiaal de ‘juiste’ hardheid heeft. Dit alles gebaseerd op ‘ervaring’. Men kent een bepaald materiaal uit de praktijk en weet op ‘gevoel’ welke hardheid het moet hebben. Wijkt deze ‘gevoelshardheid’ af van wat men gewend is, dan wordt al vaak de constatering gedaan dat het EVA te ‘hard’ of te ‘zacht’ is. Dit is echter een subjectieve beoordeling van het materiaal op juiste hardheid.

Om de hardheid van een EVA op een objectieve manier te bepalen, wordt gebruik gemaakt van een zogenaamde ‘Shore’ meter. Shore is een eenheid om de hardheid van een materiaal te beschrijven zoals ‘km per uur’ een eenheid is om de snelheid te beschrijven. Er zijn verschillende Shore-eenheden, zoals Shore A, Shore C en Shore D. Dit is o.a. afhankelijk van het type materiaal. Voor EVA wordt normaal gesproken de eenheid Shore A gebruikt. De waarde ligt tussen 0 Shore A (volkomen zacht) en 100 Shore A (volkomen hard). Echter, de meetbare waarden liggen in de praktijk tussen de 10 Shore A en 100 Shore A. Zachter dan 10 Shore A is moeilijk meetbaar. Beter is dan om naar een Shore C eenheid te gaan.

Wat is nu precies Shore A en hoe wordt deze waarde objectief gemeten?

Bepalen of een materiaal te ‘hard’ is of te ‘zacht’ is kan alleen als dit wordt gerelateerd aan een norm. Net zoals je pas kunt stellen dat iemand te ‘hard’ of te ‘zacht’ rijdt op de snelweg als de maximum snelheid bekend is. Zonder snelheidslimiet (de norm) rijdt iemand met 200 km per uur niet te hard. Zonder een norm kan dus ook niet gesteld worden of een EVA te hard is of te zacht. Zo bestaan er voor de hardheid van EVA o.a. de normen ISO 7619-1 en DIN-norm DIN 53505. De definitie van hardheid is ‘de relatieve weerstand die een materiaal biedt tegen het indringen van een harder lichaam’.

De hardheid wordt vervolgens gemeten met een zogenaamde Shore-meter. Een klein apparaatje met aan de onderkant een uitstekende pin. Deze pin wordt vervolgens op het EVA gezet. De mate waarin het materiaal de pin terug duwt (de relatieve weerstand) wordt vervolgens op een meter uitgedrukt in een Shore A waarde. Belangrijke voorwaarde om de juiste hardheid te meten is dat het materiaal zich op kamertemperatuur van 20-21 graden bevindt. Dit is namelijk de ‘normale’ temperatuur die behoort bij de norm. Omdat EVA een zogenaamde thermoplast is (wordt door warmte plastisch) is het dus gevoelig voor warmte. Als EVA warmer wordt dan 20-21 graden dan zal de hardheid lager worden, en als EVA kouder wordt dan 20-21 graden dan zal de hardheid toenemen. Een temperatuur van 30-35 graden kan al snel resulteren in 3-4 Shore A punten verschil.

Van groot belang is dus dat tijdens verschillende jaargetijden rekening wordt gehouden met de temperatuur waarin het EVA wordt gemeten om de juiste (werkelijke) hardheid te bepalen.